گسل درونه و استقرار سکونتگاه های انسانی در منطقه کاشمر

author

  • علی اکبر عنابستانی استادیار مرکز پژوهشی علوم جغرافیایی و اجتماعی دانشگاه تربیت معلم سبزوار
Abstract:

چکیده استقرار سکونتگاه های انسانی از گذشته های دور ناشی از دسترسی به دو عامل آب و زمین جهت بهره برداری بوده است. بنابراین در مناطق خشک و نیمه خشک و به ویژه کشور ایران شکل گیری سکونتگاه های انسانی به تبعیت از این دو عامل می باشد. و حتی پاره ای از اندیشمندان از تمدن های هیدرولیک در منطقه خاورمیانه یاد می کنند. گسل ها در مناطق خشک و نیمه خشک محل بالا آمدگی آب زیرزمینی و نقطه تلاقی توده سخت زیرین با سطح زمین است، بنابراین در حاشیه گسل ها منابع آب به فراوانی در دسترس می باشد. در نتیجه بسیاری از سکونتگاه های انسانی برای دسترسی به این منابع آب در حواشی و مناطق مجاور گسل ها استقرار یافته اند. گسل بزرگ درونه با طول حدود 700 کیلومتر از نایین شروع و پس از عبور از شرق ایران به خاک افغانستان وارد می شود این گسل در نواحی شرقی روند شرقی- غربی و در غرب روند شمالی- جنوبی به خود می گیرد. بر اساس بررسی های انجام شده با وجود این که گسل درونه از گسل های فعال ایران محسوب شده و زلزله های مخربی را در منطقه ایجاد کرده است. در منطقه کاشمر بیش از 80 درصد سکونتگاه ها در حواشی و یا مناطق مجاور این گسل استقرار یافته اند. بنابراین برای جلوگیری از پیامدهای حرکات زمین در مناطق گسلی که با زلزله و دیگر حرکات ژئومرفیک همراه است، راه کارهایی از قبیل جابجایی سکونتگاه های کم جمعیت، مقاوم سازی ساختمان ها، تعیین حریم برای گسل و مانند آن پیشنهاد می گردد. کلید واژه ها: گسل درونه، سکونتگاه، کاشمر، زلزله.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی پایانه باختری سامانه گسل درونه در ناحیه جندق- طالمسی

سامانه گسل درونه، باسازوکار راستالغز چپ‌بر، در شمال خرد صفحه ایران مرکزی، نقش مهمی در شکل‌گیری ریختار کنونی فلات ایران داشته است. این گسل،  از خاور رودخانه هیرمند در خاک افغانستان با هندسه‌ای خمیده تا منطقه انارک در ایران مرکزی و با طول کل 900 کیلومتر امتداد دارد. شروع شاخه‌شدگی پایانه باختری گسل درونه در ناحیه جندق است که به صورت چند شاخه گسل موازی هم است. امتداد این سامانه به سمت باختر در شما...

full text

کنکاشی بر جابه‌جایی‌ آبراهه‌ها در بخش‌هایی از گستره گسل درونه

گسل درونه دومین گسل طولانی ایران (پس از گسل معکوس اصلی زاگرس) است.  طول تقریبی این گسل حدود 700 کیلومتر است که از مرز ایران و افغانستان در خاور ایران تا نزدیک مرکز ایران امتداد دارد.  با وجود درازای زیاد، قرارگیری در پهنه برخورد دو صفحه عربستان- اوراسیا و داشتن قابلیت لرزه‌خیزی بالا (به سبب حضور جابه‌جایی‌هایی در میان نهشته‌های جوان کواترنری)، تنها یک زمین‌لرزه تاریخی با بزرگای حدود 7 و دو زمین...

full text

جنبش گسل درونه در رخداد آلپ میانی بر اساس مطالعه ساختاری شرق زبرکوه، جنوب غرب کاشمر

استفاده از ساختار سنگ های دگرشکل در مجاورت گسل های اصلی یکی از معمول ترین ابزار مطالعه جنبش گسل هاست. گسل درونه به عنوان یکی از مهم ترین گسل های امتدادلغز ایران مرکزی به سبب موقعیت خود نقش مهمی را در سرگذشت تکتونیک ناحیه ای ایران بازی کرده است که هنوز توافق نظر جمعی در مورد جنبش و مکانیزم عملکرد آن به چشم نمی خورد. ساختار زبرکوه در غرب کاشمر در یک موقعیت کلیدی واقع شده است؛ جایی که چندین گسل ای...

15 صفحه اول

آشکارسازی پویایی نوین گسل درونه با کمک داده های دورسنجی و اطلاعات زمین‌شناسی

گسل درونه، یک گسل راستالغز چپ­بر و فعال در شمال خاور ایران است که اثر سطحی آن حدود 700کیلومتر درازا دارد. این گسل در طول مسیر خود نهشته‌های ترشیری و کواترنری را قطع می‌کند. در چند بخش از آن می­توان نهشته‌هایی وابسته به دوره­های پالئوژن، نئوژن و مخروط­افکنه­های کواترنری را شناسایی کرد که در آنها جابه‌جایی­های ناشی از گسلش دیده می‌شود؛ از خاور بیرق تا خاور خلیل­آباد، در نهشته‌های نئوژن می­توان جا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 40  issue 2

pages  -

publication date 2008-04-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023